بسیاری از پدر و مادرها دوست دارند که کودکشان رشد خوبی داشته و قد بلند باشند. میتوان افزایش قد را یکی از دغدغههای فکری والدین نسبت به کودکان دانست.
شما ممکن است تبلیغات زیادی در مورد افزایش قد کودک در رسانه ها دیده باشید ولی بدون شک بسیاری از آنان جعلی میباشد.
آرتیکالا با سابقهی درخشان خود در زمینه کودک به میدان میآید و راهکارهای افزایش قد و رشد سریع کودکان را بیان میکند. در این مقاله سعی داریم به این مسئله بپردازیم تا شاید بتوانیم کمی از نگرانیهای خانوادهها را در این باره کاهش دهیم.
چه روشهایی برای افزایش قد کودکان وجود دارد؟
پدر و مادران اغلب با مقایسه قد کودکشان با قد فرزندان همسن اقوام و دوستان قد کودک را میسنجند، چنین معیاری برای تشخیص رشد کودک کافی نیست. خانوادهها به خصوص مادران بایدد در جریان باشند که کودکان هر کدام دارای نمودار رشد مخصوص خود هستند و در استخوان بندی و ژنتیک با یکدیگر متفاوت هستند و هر کودک ویژگیهای رشد خاص خود را دارد.
آیا کودک من قد بلند ندارد و کوتاه قد است؟ چه کاری انجام دهم تا کودک افزایش قد داشته باشد؟
این سوالی است که اغلب پدر و مادرها از خودشان میپرسند. علت شایع مراجعه، والدین به متخصصان غدد ناشی از کوتاهی قد کودک است. اما هر مراجع کننده که تردید دارد قد کودکش کوتاه است؛ واقعا قد کودتاه نیست.
همین دغدغه کوتاه قدی والدین باعث شده تا عده ای سود جو از فرصت استفاده کرده و با تبلیغ مواردی نظیر: صندلها یا کفشهای مخصوص و یا امواج لیزری و.. والدین نگران را فریب داد و فقط بدنبال سود مادی خود باشند، این روشها غیرعلمی و بدون تأثیر هستند.
فرمول محاسبه تقریبی قد:
ژنتیک نقش مهمی در تعیین قد نهایی هر فرد دارد. بر اساس تحقیقات جمعی، فرمول زیر برای محاسبه تقریبی قد نهایی در هر فرد پیشنهاد شده است:
۵/۶- تقسیم بر ۲ (قد پدر + قد مادر) = قد دختران
۵/۶+ تقسیم بر ۲ (قد پدر + قد مادر) = قد پسران
مراحل افزایش قد:
همه انسانها دارای سه مرحله رشد هستند که شامل موارد زیر میباشد:
1- از بدو تولد تا دوسالگی؛ در این دوران ۳۰ تا ۳۵ سانتیمتر افزایش قد داریم. این رشد سریع قد با افزایش سن کاهش مییابد.
2- از دوسالگی تا رسیدن به دوره بلوغ؛ در این دوران کودکان هرسال ۵ تا ۷ سانتیمتر رشد دارند.
3- دوران بلوغ؛ این دوران با یک جهش قدی مواجه هستیم، که به طور متوسط در پسران ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر و دختران ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتراست. حداکثر جهش رشد قدی در دختران پیش از شروع عادت ماهیانه و در پسران در مراحل انتهاییتر بلوغ است.
نکته: معمولا در پسران از 16 تا 18 سالگی و در دختران در سنین ۱۵ تا ۱۷ سالگی، صفحات رشد(صفحات غضروفی استخوان) بسته می شوند و رشدی وجود نخواهد داشت.
عوامل موثر در قد کودکان
1- عوامل ژنتیکی
بیشترین تاثیر در افزایش قد عوامل ژنتیکی است. اگر والدین یک کودک، قد بلندی نداشته باشند اما در خانواده والدین ، افراد بلندقدی وجود داشته باشد، احتمال اینکه فرزندی بلندقد داشته باشید، وجود دارد. قد، خصوصیتی چندژنی است، یعنی گروهی از ژنها روی آن اثر دارند.
2- عوامل غیر زنتیکی
عوامل غیرژنتیکی نیز توانایی اثر گذاری روی قد را دارند، تعیینکنندهی بیشتر این فاکتورها محیطی است که فرد در آن رشد میکند. بلندی قد با رشد در ارتباط است. بنابراین، عواملی که مخل رشد باشند همان تأثیر را بر قد خواهند داشت.
برخی از عوامل غیرژنتیکی که از افزایش قد جلوگیری میکند، عبارتند از:
- جنین اگر در معرض دود تنباکو و سیگارقرار گیرد اثر سوئی بر رشد جنین دارد و پس از تولد کودک رشد کامل نخواهد داشت.
- بیماریهایی که در زمان کودکی رخ دهد و یا بلوغ زود رس نیز تاثیر زیادی بر کوتاهی قد کودکان دارد.
- کودکانی که با وزن کم متولد میشوند، هم ممکن است قد بلندی نداشته باشند.
با اینکه بسیاری از عوامل اثرگذار بر روی قد از کنترل خارج هستند اما روشهایی نیز وجود دارد که بتوانید افزایش قد مناسبی در کودکان خود داشته باشید. در ادامه این موارد ذکر میشوند.
چند راهکار برای افزایش قد:
1- داشتن تغذیه سالم مهمترین دلیل افزایش قد
برای داشتن رشد کامل، بدن انسان نیاز به تغذیه کامل داشته و ارتباط تنگاتنگی با سلامتی انسان دارد.
غذاهای سالم تأمین کننده مواد مغذی مورد نیاز بدن است. مواد مغذی علاوه بر تأمین انرژی بدن، در رشد قدی نیز اهمیت دارد.
برای داشتن بدن سالم، نیاز داریم تا با یک برنامه صحیح غذایی، عادتهای نامناسب غذایی را ترک کنیم و تغذیه سالم را جایگزین آن کنیم.
در تغذیه صحیح برای افزایش قد ویتامین D، کلسیم، روی و سایر مواد غذایی نظیر کربوهیدارت و پروتئین به میزان کافی وجود دارد.
2- خواب کافی برای افزایش قد
یکی از عوامل مهم برای رشد سالم در کودکان خواب کافی است. هر کودک به طور متوسط به حداقل 8 ساعت خواب نیاز دارد. ساعت مناسب برای خواب حدود ساعت ۹ تا ۱۰ شب، و زمان بیدار شدن قبل از طلوع آفتاب است.
خواب مناسب یکی از توجه برانگیزترین موضوعات در رشد کودکان است. هورمون رشد که از ارکان اساسی رشد است، در اوایل شب و در زمان خواب عمیق ترشح میشود و هر چه به طرف صبح و روشنایی هوا پیش رویم، غلظت هورمون کورتیزول بیشتر میشود، لذا به کاهش ترشح هورمون رشد منجر میشود.
3- ورزش کردن منظم در افزایش قد
فعالیت بدنی منظم، باعث کاهش توده چربی و افزایش توده عضلانی می شود و در کنار آن با افزایش ترشح هورمون رشد میتواند مانند دیگر فاکتورهای اشاره شده در رسیدن به میزان قدی که ژنتیک تعیین کرده مأثر باشد، اما نقش مستقیمی در افزایش قد افراد کوتاه قد ندارد.
شنا
بهترین گزینه برای افراد در حال رشد است. ورزش های آبی مانند شنا به دلیل اینکه درون آب انجام می شوند و در آب، مفاصل و استخوان ها به مراتب فشار کمتری را متحمل می شوند.
طناب زدن
بسیاری معتقد بودهاند که ورزشهایی مانند والیبال و بسکتبال باعث افزایش قد میشود و تعدادی هم مخالف آن بودهاند. طنابزدن نیز از این قائده مستثنا نبوده و عدهای معتقدند انجام این تمرین، قد کودکان را افزایش خواهد داد.
بسکتبال و والیبال
دانشمندان به این علم دست یافته اند که ورزش بسکتبال و والیبال تاثیر مستقیم بر افزایش قد کودکان و نوجوانان دارد به طوری که اگر فرزندان شما به صورت منظم و هماهنگ و تحت نظر مربی مجرب باشند میتوانند رشد قد کافی داشته باشند اگر رشد قد فرزندان شما کند است این ورزش میتواند مشکل کوتاهی قد فرزندان شما را ترمیم کند.
ورزش سکتبال و والیبال در واقع یک نوع ورزش کششی و ارتفاعی است که میتواند به تنهایی هورمون رشد را تحریک کرده و باعث افزایش ترشح این هورمون شود که موجب رشد قد فرد شود و اگر فرزند شما قد کوتاهی دارد بهتر است زودتر به فکر درمان کوتاهی قد فرزندتان باشید.