گاهی کودکان به بهانه های مختلف پرخاشگر میشوند و در صورت بی توجهی والدین به علت این پرخاشگری ها، کودکان شروع به لجبازی میکنند و از کنترل خارج میشوند.
نتیجه بررسی کارشناسان نشان میدهد که مادر و پدر نقش اساسی در کنترل این نوع پرخاشگری دارند و میتوانند با چند شیوه کاربردی کودکان خود را کنترل کرده و مانع از پرخاشگری و لجبازی کودک شوند.
در این مقاله از آرتیکالا قصد داریم به علل و نحوه رفتار با پرخاشگری و لجبازی در کودکان بپردازیم. با ما همراه باشید
پرخاشگری و لجبازی کودکان | علل و نحوه واکنش والدین به پرخاشگری و لجبازی
یکی از اختلالات رفتاری در کودکان پرخاشگری و لجبازی است که اغلب به مسئلهای مهم و نگران کنندهای برای والدین تبدیل شده است.
این رفتار کودکان باعث میشود تا والدین دچار خشم، اضطراب و استیصال شوند و نتوانند عکس العمل مناسب را در مقابل کودکان خود داشته باشند.
پرخاشگری کودکان چیست؟
پرخاشگری نوعی رفتار ناشی از خشم میباشد. خشم حس طبیعی است که همه انسانها چه بزرگ و کوچک در طول حیات خود تجربه کردهاند.
این رفتار ناسازگارانه در کودکان باعث آسیب رساندن به خود یا دیگران از نظر عاطفی و جسمی میشود.
این رفتار کودکان با جیغ زدنهای متوالی، شکستن اجسام و اسباب بازی، نخوردن غذاها و در نهایت با لجبازی منتهی میشود.
به طور کلی پرخاشگری در کودکان به 2 حالت دیده می شود:
1- پرخاشگری کلامی همانند توهین کردن و ناسزا گفتن
2- پرخاشگری غیر کلامی همانند پرت کردن وسایل و زدن دیگران
علل لجبازی و نحوه برخورد با کودکان
از نظر والدین، کودکی که به صحبتهای والدین گوش نمیدهد و نافرمانی می کند، کودک لجبازی است. لجبازی کودکان امکان دارد، ناشی از نادیده گرفتن کودک توسط والدین باشد. لجبازی خصلتی فراگیر در كودكان است، این خصلت به گفته كارشناسان علوم تربیتی رفتاری طبیعی در کودکان میباشد که از تمایل کودک به استقلال شخصیتی ناشی میشود و باید پذیرفته و كنترل شود.
والدین معمولا در مواجه با لجبازی کودکان با شکست مواجه می شوند. اول علت را شناسایی کنید و بعد با راه های ارائه شده اقدام به رفع لجبازی کودکانتان کنید.
یکی از علتهای لجبازی کودکان، در سنین مختلف تهدید فرزند از سوی والدین است به طور مثال به کودک در مواقعی که لجبازی میکند برای خوردن و تمام کردن غذایش میگوییم یا شامت را تمام میکنی یا گرسنه باید به رختخواب بروی! یا می گوییم اتاقت را تمیز کن وگرنه تنبیه میشوی!
بیشترین درصد لجبازی در فرزند اول
طبق بررسی که روانشناسان حوزه کودک کرده اند، به این نتیجه رسیده اند که بیشترین درصد لجبازی در فرزند اول مشاهده میشود.
مشاهده چنین رفتاری را باید در والدین جست و جو کنیم. والدین خصوصا مادران حساسیت بیش از حدی روی کودک دارند و در همه شرایط سعی در کنترل کردن کودک داشته تا به تصور خودشان بهترین تربیت را انجان دهند اما اطلاع ندارند که همین کنترل سخت کودکشان، موجب بروز لجبازی در کودک میشود.
کودکان از سنین 5 تا 10 سال رشد چشمگیری در قد و وزن خود دارند، همراه با این رشد اعتماد به نفس آنها نیز افزایش و رشد پیدا میکند تا جایی که کودک در ذهن خود گمان میکند که کارهای بزرگسالان به ویژه والدین را می تواند انجام دهد.
بنابراین در صورتی که والدین اجازه چنین فعالیتهای را به کودکشان ندهند؛ کودک نیز عصبانی شده و دست به پرخاشگری می زند. گاهی والدین به این پرخاشگری توجه نکرده که در نتیجه به لجبازی ختم می شود.
راهکارهای والدین در واکنش با پرخاشگری و لجبازی کودکان
-بهترین راه برای از بین بردن و کاستن لجبازی کودکان در رفتارهایشان بهتر است در فعالیت های روزمه با آنها مشارکت کنیم و از راه دوستی و بازی سعی بر کنترل پرخاشگری های فعالیت هایشان داشته باشیم.
-کودکان بیشتر رفتارهایشان را از والدین الگوبرداری میکنند پس برای رفع لجبازی بهترین راه اصلاح رفتار والدین است.
-گوش دادن به صحبت های کودکان برای آنها از اهمیت بالایی برخوردار است برای کمک به کنار گذاشتن لجبازی بایستی فردی شنوا به حرفهای کودکان باشیم و گاهی برای بالا رفتن اعتماد به نفسشان بهتر است از تایید آنها استفاده نماییم.
-سنین کودکی برای آینده و بزرگسالی آنها حائز اهمیت است چراکه در کودکی هر نوع رفتاری با آنها شود در بزرگسالی همان رفتارهای مثبت و منفی اجرایی می شود.
گاهی لازم است لبخند را به کودکانمان هدیه دهیم، با آنها شوخی کنیم و در بازی کودکانه اشان دخیل شویم اینگونه می توان با آنها به صورت راحت تری رفتار کنیم.
بی توجهی و نادیده گرفتن کودک نیز یک روش برای تنبیه کودک لجباز و پرخاشگر است
-پرخاشگری و لجبازی کودکان را با بی توجهی و نادیده گرفتن کودک پاسخ دهید. زمانی که کودک داد و بیداد میكند خیلی خونسرد و بی توجه از كنار مسئله عبور كنید. به طوری كه کودک متوجه شود این مسئله چندان اهمیت ندارد.
-به کودک خود حق انتخاب بدهید؛ اختیار دادن به کاهش لجبازی و پرخاشگری کمک شایانی می کند.
برای مقابله با پرخاشگری و لجبازی کودکان با قاطعیت رفتار کنید
-در مواردی نیز والدین باید با قاطعیت رفتار کنند. منظور از قاطع بودن این نیست که والدین در مقابل لجبازی کودک پرخاشگر شوند و داد بزنند و حتی مجاب به تنبیه بدنی شوند که چنین برخوردی فاجعه به بار میآورد و موجب اختلالهای شخصیتی بزرگی در کودک میشود که در بزرگسالی نیز قابل درمان نیست و یا سخت درمان میشود. پس روی کلام خود با آرامش بمانید تا کودک متوجه شود که با رفتار نادرست به خواسته اش نمیرسد.
به کودک خود رشوه ندهید
-به کودک خود رشوه ندهید. برخی از والدین ممکن است برای آسایش روح و روان خود به کودکی داد و بیداد میکند و گریه میکند تا به خواستهاش برسد. برای خلاصی از چنین وضعیت پرتنشی با دادن امتیاز (رشوه ) به كودك، او را ساكت می كنند.
چنین رفتاری نه تنها مشکلی حل نمیشود بلکه تقویت لجبازی در فرزندشان نیز میشوند. پس باید پدر به خصوص مادر از دادن هرگونه رشوه و پاداش به كودك خوداری كند.
-پاداش به کودک بدهید اما رشوه هرگز. پاداش برای تشویق كارهای خوب و مثبت كودك باعث رشد تربیتی و پرورش کودک میشود. اما والدین توجه کنند که در پاداش نیز افراط یا تفریط نکنید.
– اگر کودک به سنی رسیده که توانایی تشخیص خوب و بد را دارد، به کودک آموزش دهید به جای داد و فریاد و گریه کردن برای رسیدن به خواستهاش صحبت کند و با آرامش از پدر یا مادر درخواست داشته باشد. البته چنین روشی را میتوان با رفتار والدین با یکدیگر آموزش داد.
-این نکته را نیز در نظر بگیرد که کودکان باید از حقوق فردیشان در زندگی دفاع کنند شاید در این مواقع کودک کمی پرخاشگر و در نتیجه لجباز شود، لجبازی این مواقع گاهی برای کودک مفید خواهد بود.